Stottertherapie

De therapie wordt op maat gemaakt naar de wensen en mogelijkheden van de persoon die stottert en waar mogelijk zijn/haar omgeving

In Nederland heb je de keuze uit verschillende therapieën voor stotteren. Elke therapie heeft zijn eigen theoretische basis waarop het onderzoek en de verschillende oefeningen binnen de therapie zijn gestoeld. In de Richtlijn stotteren bij kinderen, adolescenten en volwassenen wordt dit uitgebreid beschreven (zie link hieronder). De theoretische basis van waaruit er in Stottercentrum Noord wordt gewerkt, wordt hier kort uitgelegd.

• Richtlijn stotteren bij kinderen, adolescenten en volwassenen
• Patiëntenversie richtlijn stotteren

Aanleg

Er is tot op heden veel onderzoek gedaan naar de oorzaak van stotteren, maar er is nog geen eenduidige verklaring gevonden. Op dit moment is er bekend dat er in veel gevallen een (genetische) aanleg voor het stotteren lijkt te zijn. Die aanleg zorgt ervoor dat de coördinatie en/of timing van de spraakbewegingen (de aansturing van de spieren die je nodig hebt voor het spreken) op bepaalde momenten niet correct verloopt. In het spreken van mensen die stotteren komen zogeheten herhalingen, verlengingen en/of blokkades voor.

Uitlokkende factoren

Naast de aanleg zijn er uitlokkende factoren die het stotteren tot uiting laten komen. Over het algemeen beginnen kinderen met stotteren tussen de 2 en 7 jaar. Dit is ook het moment waarop de taalontwikkeling het snelst verloopt, wat een uitlokkende factor kan zijn. Andere uitlokkende factoren kunnen liggen op het gebied van (communicatie)snelheid, spanning (positief en negatief) of belemmeringen in de ontwikkeling. Een uitlokkende factor is nooit de oorzaak van het stotteren, maar kan wel een rol spelen bij het ontstaan of in stand houden van het stotteren.

Verloop van het stotteren

Als het stotteren gestart is, kan het zich verder ontwikkelen. De persoon kan negatieve gevoelens en gedachten krijgen over het stotteren, die zorgen voor spanning, wat een uitlokkende (of in stand houdende) factor kan zijn. Het stotteren kan in de loop der tijd ook veranderen. Vaak beginnen kinderen te stotteren met ontspannen herhalingen en verlengingen. Het kan zijn dat de persoon op een gegeven moment met het stotteren gaat vechten, de stottermomenten meer gespannen worden en er bijbewegingen van lichaamsdelen ontstaan. De stotters kunnen ook in lengte toenemen of zo gespannen worden dat het woord helemaal vast lijkt te zitten. Een andere reactie op het stotteren kan vermijden zijn. Dit kan in verschillende gradaties, bijvoorbeeld het gebruiken van een synoniem, het niet opnemen van de telefoon of in een restaurant iets anders bestellen dan je eigenlijk wilt omdat je denkt dat dit woord er makkelijker uit zal komen.

Maatwerk

Omdat het stotteren bij iedere persoon zich op een andere manier uit en er veel verschillende factoren een rol kunnen spelen is de behandeling van stotteren niet eenvoudig. Er is namelijk niet één oplossing die voor iedereen werkt. De therapie wordt op maat gemaakt naar de wensen en mogelijkheden van de persoon die stottert en waar mogelijk zijn/haar omgeving. Dit vergt bij de start van de therapie het nodige onderzoek. Na het onderzoek worden de resultaten doorgenomen en wordt in overleg een behandeldoel en -plan opgesteld. Dit behandelplan wordt tijdens de therapie regelmatig geëvalueerd en waar nodig bijgesteld.